Een wilsverklaring is een schriftelijke verklaring waarin een patiënt aangeeft welke behandeling hij niet (negatieve verklaring of behandelverbod) of juist wel (positieve verklaring of behandelwens) wil ondergaan in de toekomst. Artsen moeten een behandelverbod in principe respecteren, want voor elke behandeling is toestemming nodig. 

Een wilsverklaring wordt opgesteld voor het geval de situatie zich voordoet dat iemand wilsonbekwaam wordt. Bij het opstellen van een wilsverklaring moet de patiënt wilsbekwaam zijn.