Naar aanleiding van een ziekte of een behandeling signaleert de huisarts dat voor deze patiënt in bepaalde situaties profylaxe relevant wordt.  Een voorbeeld hiervan is een patiënt die in het verleden is behandeld voor Hodgkin en daarbij een milt bestraling heeft ondergaan. Er is in dat geval sprake van een functionele asplenie.

De huisarts stelt vast dat er bij deze patiënt maatregelen nodig zijn wanneer de patiënt een bijtwond oploopt of wanneer hij een verre reis gaat maken. De arts legt daarom de profylaxe (functionele) asplenie vast. Als de situatie (in het voorbeeld de bijtwond of de verre reis) zich daadwerkelijk voordoet, raadpleegt de huisarts Profylaxe (in het voorbeeld (functionele) asplenie. Daarbij ziet hij welke maatregelen bij deze Profylaxe geadviseerd worden (volgens de NHG Tabel Profylaxe) en op welke bron deze informatie is gebaseerd.

De arts legt aan de patiënt uit in welke situaties profylaxe van toepassing is. Het is van belang dat de arts profylaxe deelt met andere zorgverleners.  

Een ander voorbeeld is een patiënt die drager is van een resistent micro-organisme. Als het verder een gezond persoon is, heeft dit dragerschap voor de patiënt zelf geen consequenties. Als de patiënt echter moet worden opgenomen in een ziekenhuis is het van belang om het dragerschap te melden aan het ziekenhuis. In het ziekenhuis kunnen aanvullende hygiënische maatregelen getroffen worden, om overdracht naar kwetsbare patiënten te voorkomen. Het gaat hier niet om een risico voor de patiënt zelf, maar een risico voor zijn omgeving.